Kalp krizi nedir?

 

Kalp krizi, kalbimizin yetersiz kanlamasına bağlı kalp dokusunun hasar görmesini tanımlamak için kullandığımız klinik durumdur. Kalp krizinde en sık tablo kalbimizi besleyen bir damarımızın yani koroner arterimizin ani tıkanmasına bağlı olarak kalp dokumuzun yetersiz kanlanması sonucu hasar görmesidir. Bunun dışında ciddi damar darlıklarımız varlığında kalbimiz aşırı bir yük altında kalırsa darlıklar nedeniyle yetersiz kanlanmaya bağlı kalp krizi gelişebilir.

 

Kalp sağlığını bozan en önemli faktörler nelerdir?

 

İçinde “en” içeren sorular hep cevaplamakta zorlandığım-hoşlanmadığım sorulardır. Sigara tüketimi, sedanter yani hareketsiz durağan yaşam, kötü beslenme, aşırı alkol tüketimi, stres kalp sağlığını bozan önemli durumlardır. Hipertansiyon, kolesterol yüksekliği, diyabetes mellitus - şeker hastalığı ve böbrek yetmezliği gibi durumlar kalp ve damar hastalığı riskini arttıran hastalıklardır.

 

Kalp hastalığı şüphesi ile hangi durumlarda uzman doktora baş vurulmalıyız?

 

Göğüs ağrısı, nefes darlığı, çarpıntı, bayılma, gece uykudan nefes darlığı ile uyanıp oturma ihtiyacı hissetme, ödem (ayak bileklerinde iz bırakacak şekilde şişme) gibi şikayetleri olan kişiler kardiyoloji kontrol yaptırmalıdır. Bilinen bir kalp hastalığı olan hastalar mutlaka doktorunun önerdiği şekilde düzenli kontrollere gitmelidir.

 

 

Kalp krizinin sebepleri nelerdir?

 

Genetik özelliklerimiz, sigara tüketimi, sedanter yani hareketsiz durağan yaşam, kötü beslenme, aşırı alkol tüketimi, stres kalp sağlığını bozan önemli durumlardır. Hipertansiyon, kolesterol yüksekliği, diyabetes mellitus - şeker hastalığı ve böbrek yetmezliği gibi durumlar kalp ve damar hastalığı riskini ve  kalp krizi riskini arttıran durumlardır.

 

Kalp krizinin belirtileri nelerdir?

 

Kalp krizi için tipik kabul ettiğimiz şikayetler ne yazıkki kalp krizi geçiren hastaların yarısından biraz fazlasında görülebilmektedir. Önemli bir kısım hasta sessiz veya tipik olmayan şikayetlerle kalp krizi geçirebilmektedir. Tipik kalp krizi şikayeti ani başlayan şiddetli göğüs ağrısıdır. Göğüs ağrısı göğsün ortasında, sol tarafında yada tüm göğüste olabilir. Sıklıkla baskı, sıkışma, biri göğüs kafesini sıkıyor şeklindedir. Göğüste yanma, göğüste bir rahatsızlık hissi veya bir takılma hissi şeklinde de olabilir. Sıklıkla ağrıya terleme ve fenalık hissi eşlik eder. Göğüs ağrısı sol kola, sırta, çeneye, karına yayılabileceği gibi göğüste lokalizede kalabilir.

 

Kalp krizinde göğüs ağrısı nasıl olur?

 

Kalp krizinin en tipik şikayeti göğüs ağrısıdır. Göğüs ağrısından biraz detaylı bahsetmek istiyorum.

Ağrının yeri: Göğüs ağrısı sıklıkla göğüs ortasında imam tahtası da denen sternumun üstünde veya sol göğüste olur. Bazen tüm göğüse yayılan bir ağrı da olabilir. Çok nadiren sol üst karın bölgesinde ağrı olabilir.

Ağrının yayılımı: Göğüs ağrısı sadece göğüste olabileceği gibi sıklıkla sol kola, sırta, alt çeneye, karına yayılabilir. Göğüs ağrısının eşlik etmediği, kol harketleri ile olan sol kol ağrıları kalple ilişkili değildir. 

Ağrının tipi: Ağrı sıklıkla baskı ve sıkışma şeklinde olur. Sanki göğüse bir şey oturmuş gibi, yanma gibi, sanki ayva yemişte takılı kalmış gibi de olabilir.

Ağrının şiddeti: Göğüs ağrısı sıklıkla çok şiddetli olur. Ancak kişilerin ağrı hissi çok farklılık gösterir, bazı hastalarda çok hafif ağrıda olabilir. 

Ağrının ortaya çıkış şekli: Ağrı sıklıkla eforla ilgisiz olarak ortaya çıkar. Eforla başlayıp istirahte geçince devam eden şekilde de olabilir.

Ağrıya eşlik eden durumlar: Sıklıkla ağrıya terleme ve fenalık hissi eşlik eder

 

Kalp krizi gençler için mi daha tehlikeli yoksa yaşlı bireyler için mi?

 

Bu soru da genelleme yapmak zordur. Genç veya yaşlı olmaktan önce krizin hangi kalp damarında olduğu, damarın hangi seviyesinde tıkanma olduğu, kalbin kriz öncesindeki durumu, kalbin kriz geçirmeyen diğer damarlarının durumu, krize neden olan kalp damarı ile diğer damarlar arasında kolleteral (kılcal damar bağlantısı) olup olmaması ve kalp krizi geçiren kişinin eşlik eden diğer hastalıkları yaştan daha önemli faktörlerdir. Genç kalp krizlerinde sıklıkla krize neden olan kalp damarı ile diğer damarlar arasında kolleteral (kılcal damar bağlantısı) olmaması krizin daha şiddetli geçmesine neden olurken yaşlılarda ise çok sayıda kalp damarında sorun olması, eski kriz veya kalp hastalıkları varlığı, eşlik eden diğer hastalıklar krizin riskini ve şiddetini arttırmaktadır.